به گزارش پایگاه اطلاع رسانی نهاد کتابخانه های عمومی کشور، منابع طرح «کتاب خوان ماه» ویژه اسفند ۱۴۰۳، با هدف ارتقای فرهنگ مطالعه و کتابخوانی در جامعه، دسترسی همگانی به کتاب، لزوم معرفی کتاب های مفید برای پرورش فکری آحاد مختلف مردم و همچنین ارتقای فضایل اخلاقی و فرهنگ عمومی از طریق مطالعه کتاب های مفید و فاخر در سطح کشور با ارائه کتاب های «تحیّر؛ مثنوی غزل علوی»، «اسرار ماه رمضان؛ مراقبات و مناسک آن»، «پسری که نامرئی شد» و «رضانام تا رضاخان» معرفی شد.

علاقه مندان می توانند با مراجعه به کتابخانه های عمومی کشور و امانت گرفتن کتاب های این طرح، آنها را مطالعه کنند.

تحیّر؛ (مثنوی غزل علوی)
پدیدآور: سید حمیدرضا برقعی
ناشر: فصل پنجم
تعداد صفحات: ۸۸

گاهِ جنگ است به مرکب همه زین بگذارید
آب در دست اگر هست زمین بگذارید

وقت تنگ است و حرام است تعلل کردن
صحبت از مزرعه و گلّه و آغل کردن

... تا کمین بر در و دروازه نکرده ست هنوز
تا معاویه نفس تازه نکرده ست هنوز

نوبتی کوفته بر طبل سحر، برخیزید
پایتان خواب نرفته ست اگر، برخیزید

هر که جا مانَد در آماج بلا می مانَد
با کلاهی که پسِ معرکه جا می مانَد

... این یکی گفت: مطیعیم، ولی در بندیم
بگذر از ما که گرفتار زن و فرزندیم

خانه بی مرد، پر از خوفِ حرامی باشد
این چراغی ست که بر خانه روا می باشد

ما چه داریم به جزا پای فلج؟ می ترسیم
فصل سرما شده از عسروحرج می ترسیم

رعدوبرق است که با عطسه ی ابر آمده است
هان علی دست نگهدار که صبر آمده است

آن یکی گفت: علیلیم خودت می بینی
بدتر از ابن سبیلیم خودت می بینی

ما مگر مثل تو دنیای مرفّه داریم؟
زیر کشت است زمین، عذر موجه داریم

آن یکی گفت ملولیم کمی حوصله کن
گوش ما پر شده از موعظه کم تر گله کن

خالی از معرفت و مردی و رندی بوده
کوفه تا بوده پر از «اشعث کندی» بوده

کوفه شهری که پر از وسوسه ی خناس است
دست پرورده ی سعدبن ابی وقاص است

این جماعت همه اشباه رجالند همه
گاه پیکار ملولند و ملالند همه

می رود قصه ی ما سوی سرانجام آرام
دفتر قصه ورق می خورَد آرام آرام ...

(ص ۶۹ تا ۷۱)

ادب حضور (دفتر سوم): اسرار ماه رمضان و مراقبات و مناسک آن، همراه با آداب انس با قرآن کریم
پدیدآور: محمدتقی فیاض بخش
ناشر: فیض فرزان
تعداد صفحات: ۲۱۴

«ادب حضور» مجموعه ای پنج جلدی است که آداب مهم ترین ایام سال را از زبان اهل معنا بیان می کند. این ایام عبارت اند از: سه ماه پر برکت رجب، شعبان و رمضان، اربعین موسوی (ماه ذی القعده و دهه ی اول ذی الحجه) و ایام سوگواری حضرت سیدالشهدا (علیه السلام) در محرم و صفر. این اثر به نسبت جامع و لطیف آقای محمدتقی فیاض بخش، عصاره ی دستورات اخلاقی و عبادی و گاه معارف توحیدی را در خود جای داده است و با مطالب ظریف و دقیقی همراه شده که نویسنده از محضر اساتید اخلاق به ویژه مرحوم آیت الله سعادت پرور دریافت کرده است. ادب حضور بنا بر مکتب تربیتی علامه طباطبائی نگاشته شده و با خاطره و حدیث و حکایات اخلاقی شیرینی همراه است.

همچنین در تألیف این اثر، دو کتاب گران قدر «المراقبات» نوشته استاد بزرگ اخلاق و عرفان، میرزا جواد آقا ملکی تبریزی و «اقبال الاعمال» نوشته عالم و عارف نامی، جناب سید بن طاووس، بیش از سایر منابع مورداستفاده قرار گرفته که این نیز به توصیه اساتید این مکتب تربیتی است.

دفتر سوم این مجموعه به مراقبات و مناسک ماه مبارک رمضان پرداخته است.

هدف اصلی این کتاب، ارائه دستورالعمل ها و آداب ورسوم مرتبط با ماه رمضان به مخاطبان است تا بتوانند بهره برداری بیشتری از این ماه مبارک داشته باشند. محور مباحث کتاب عبارت است از:
۱. معرفی آداب و رسوم مرتبط با ماه مبارک رمضان، نظیر نمازها، دعاها و سایر اعمال عبادی که در این ماه مورد تأکید قرار می گیرند.
۲. توضیح مراقبت های ویژه ای که در ماه مبارک رمضان باید انجام شود. (شامل توصیه های بهداشتی، غذایی و روحانی است که به بهبود کیفیت روزه داری کمک می کند)
۳. تبیین فلسفه و اهمیت ماه رمضان در اسلام.
۴. توضیح اهمیت تلاوت و تدبر در قرآن در ماه رمضان همراه با ارائه ی روش هایی برای افزایش انس با قرآن کریم.
۵. ارائه ی مجموعه ای از دعاها و نمازهای معتبرِ ویژه ی ماه رمضان که به خوانندگان کمک می کند تا با استفاده از این دعاها و نمازها، بهره برداری معنوی بیشتری از این ماه مبارک داشته باشند.
۶. بیان نکات اخلاقی و تربیتی و معرفتی مرتبط با ماه رمضان.

در بخشی از کتاب می خوانیم:

به طورکلی پرداختن به اشتغالات دنیوی در ماه رمضان مطلوب نیست. در این ماه بهتر است مقداری از اشتغالات کاهش یابد و در ماه میهمانی خدا، همه ی فکروذکر به صاحب خانه باشد.

معامله ی سالکان در این ماه مستقیماً با محبوب کلّ است؛ چنانکه رسول اکرم (صلی الله علیه و آله) در حدیث قدسی فرمودند: «خدای متعال می فرماید روزه برای من است و من خود به آن جزا می دهم و بهترین وقت مکالمه و مناجات با محبوب، نیمه های شب های این ماه عزیز است. برای استفاده از این اوقات خصوصاً اگر ایام تابستان باشد، لازم است که روزها استراحت بیشتری بنماییم تا سحر بانشاط باشیم و طبعاً باید فعالیت روزانه را کم کنیم». (ص ۷۴ و ۷۵)

پسری که نامرئی شد
پدیدآور: اندرو کلمنتس
مترجم: امیر حیدری باطنی
ناشر: کتاب های شکوفه (وابسته به مؤسسه انتشارات امیرکبیر)
تعداد صفحات: ۲۷۲

بابی، نوجوان پانزده ساله، یک روز صبح از خواب بیدار می شود و می فهمد نامرئی شده، وحشت زده پدر و مادر خود را خبر می کند. سردرگمی گریبان خانواده را گرفته و نمی دانند چه کنند. اولین قرار خانواده با هم این است که برای محافظت از بابی این مسئله باید به صورت یک راز بین خودشان باقی بماند. بابی مستأصل است و پدر و مادر به خاطر پریشان فکری تصادف می کنند. حالا بابی علاوه بر نامرئی شدن، تنها هم شده است. مدرسۀ بابی از آنها گواهی غیبت طولانی پسرشان را می خواهد؛ ولی والدین نمی توانند پسرشان را نزد پزشک ببرند، بنابراین پای نهادهای حمایتی از کودکان و پلیس به خانه باز می شود. در این فاصله او با دختر نابینایی به نام آلیشیا آشنا می شود و تحت شرایطی مجبور می شود رازش را به او بگوید. از سویی پدر و مادر آلیشیا که هر دو دانشمندان بزرگی هستند، از موضوع مطلع شده اند و به کمک می آیند. پدر بابی و پدر آلیشیا به پتوی برقیِ بابی شک دارند و از قضا نظریه شان درست در می آید. پتوی برقی به همراه تشعشعات خورشیدی در زمانی خاص سبب شده تا بابی نامرئی شود. بابی و آلیشیا ماجرا را پیگیری می کنند و عاقبت با جریانی معکوس می توانند بابی را مرئی کنند. در این بین پلیس به خانه بابی هجوم می آورد اما با پسری صحیح و سالم مواجه می شود و مشکل مدرسه بابی هم حل می شود.

این داستان هم خواندنی و جذاب است و هم برای نوجوانان حرف های خوب بسیاری دارد. جذابیت نامرئی شدن در این اثر به صورت یک امتیاز مثبت درآمده و نویسنده توانسته از چنین موضوعی اثری موفق خلق کند. همچنین اهمیت خانواده و نقش حمایتگری آن، توجه به مشکلات دیگران، زیبایی ها و زشتی های زندگی روزمره، انتخابِ آزادانۀ مسئولیت پذیری و یا افتادن در دام تنبلی و... نیز دیگر موضوعاتی هستند که به آنها پرداخته شده است. اما مهم ترین نکته در این داستان این است که نشان می دهد یک نوجوان و بلکه یک انسان چگونه باید با یک بحران و نقص در سلامت و گرفتاری با یک بیماری و مشکل نادر و البته عمیق و جدی (نامرئی شدن بابی و نابینایی آلیشا) مواجهه ی صحیح داشته باشند هم خود شخصی که دچار این نقص شده و هم اطرافیانش!

در بخشی از کتاب می خوانیم:

آلیشیا گفت: به من خیره شده ای مگه نه؟
حس می کنم که از خجالت سرخ شده ام «نه»؟
دروغگو اشکالی نداره برام مهم نیست که به من خیره بشی!

- آب دهانم را قورت می دهم، نمی دانم چه باید بگویم؛ نمی خواهم دستپاچه به نظر برسم؛ به همین خاطر می گویم: «یه سؤال دیگه، منو چه جوری تصور می کنی؟ من تو ذهنت چه شکلی هستم؟» از خجالت سرخ می شود، لبخندی از روی شرم، گوشه لبش می نشیند:
«نمی دونم، می دونم که از من بلندقدتری، می دونم که لبخند قشنگی داری، چون می تونم لبخند رو حس کنم. این چیزیه که نمی تونی پنهانش کنی؛ اما نمی دونم. منظورم اینه که مثلاً نمی دونم بینی ات بزرگه یا کوچیک، موهات قهوه ایه یا طلایی؟» کمی مکث می کند: «و فکر هم نمی کنم اینها خیلی مهم باشن! واقعاً تا حالا به قیافه ات فکر نکردم؛ اما بیشتر... به رفتارها و خصوصیات اخلاقیات فکر کردم؛ مثلاً میدونم که تو صداقت داری و باهوشی و مهربون هستی...» (ص ۱۷۶)

رضانام تا رضاخان (زندگی نامه رضاشاه پهلوی از ۱۲۵۶ تا ۱۲۹۹)
پدیدآور: هدایت الله بهبودی
ناشر: مؤسسه مطالعات و پژوهش های سیاسی
تعداد صفحات: ۳۹۶

این کتاب از آثار برجسته در حوزه تاریخ معاصر ایران که به بررسی زندگی و دوران حکومت رضاشاه پهلوی می پردازد.

وجه تسمیه ی کتاب «رضانام تا رضاخان»، اشاره به تغییر هویت و جایگاه رضاشاه دارد؛ از یک فرد نظامی با نام ساده "رضاخان" تا تبدیل شدن به "رضاشاه پهلوی"، بنیان گذار سلسله پهلوی. کتاب به طور خاص بر دوره ی انتقال قدرت از قاجار به پهلوی متمرکز است و تحولات این برهه ی حساس از تاریخ ایران مبتنی بر اسناد دست اول و متقن تحلیل می کند.

استنادات انبوه و پیوسته ی بهبودی در این کتاب به اسناد دست اول تاریخی، به بازخوانی دقیق و منسجم وقایع، و شکل گیری تصویری واقع گرایانه و مستند از رضاشاه و نقش او در شکل گیری ایران مدرن منجر می شود. در مجموع، «رضانام تا رضاخان» کتابی است که با نگاهی دقیق و مستند، به یکی از مهم ترین دوره های تاریخ ایران می پردازد و برای علاقه مندان به تاریخ معاصر ایران، اثری خواندنی و ارزشمند محسوب می شود.

محتوای کتاب ۴ محور اصلی دارد:
۱) بررسی اوضاع ایران در اواخر دوره ی قاجار، ضعف حکومت مرکزی، نفوذ خارجی و بحران های داخلی.
۲) تحلیل چگونگی به قدرت رسیدن رضاخان از طریق نیروی نظامی و نقش او در کودتای ۱۲۹۹ شمسی. (همراه با ذکر چالش هایی که با مخالفان خود (به ویژه امثال شهید مدرس) داشت و حمایت هایی که از ناحیه انگلیس و بزرگان لژهای فراماسونری دریافت می کرد).
۳) بررسی فرآیند تبدیل رضاخان از یک نظامی به پادشاه و تأسیس سلسله پهلوی.
۴) تحلیل سیاست ها و اقدامات رضاشاه در حوزه های مختلف انگیزه های او از این به اصطلاح نوسازی ها، ایجاد ارتش مدرن، اصلاحات اداری و فرهنگی، و همچنین سرکوب مخالفان.
۵) بررسی علل سقوط رضاشاه و اشغال ایران توسط متفقین در جنگ جهانی دوم.

در بخشی از کتاب می خوانیم:

اردشیر جی با تمجید از رضاخان یاد می کند. آیرونساید نیز بدون اشاره به منبع معرفی او، ابتدا از ظاهر این فرمانده قزاق خانه می نویسد: «مردی بود با قامتی به بلندی بیش از شش پا، با شانه هایی فراخ و چهره ای بسیار مشخص و متمایز، بینی عقابی و چشمان درخشانش به او سیمایی زنده می بخشید که در آن مکان [آق بابا] دور از انتظار بود؛ او مرا به یاد راجه های مسلمانی می انداخت که در هند مرکزی دیده بودم، نام او رضاخان بود.» و سپس می افزاید: «مردی که قرار بود بر سرنوشت کشورش تأثیری عظیم به جا بگذارد، رفته رفته در معرض توجه قرار گرفت.» این جمله ی آیرونساید اگر به واقع مربوط به آگاهی های داده شده به او در همان زمان بوده باشد، نشان دهنده ی این است که مأموران سفارت انگلیس، نه رضاخان، بلکه شخص اول آینده کشور ایران را به او معرفی کردند.

آیرونساید در ادامه می نویسد: «نخستین باری که او را دیدم، پیکرش از یک حمله ی جدی مالاریا دستخوش تب و لرز شده بود، اما من متوجه شدم که او هرگز از پا در نمی آمد. تصمیم گرفتیم فوراً او را به طور موقت به فرماندهی بریگاد قزاق منصوب کنیم.» آیرونساید متکبرانه کشف رضاخان را به حساب خود می گذارد و از کوشش های چند ساله سفارت انگلیس در تهران چشم پوشی می کند. (ص ۲۱۵ تا ۲۱۷)